Bereik van de Online Bibliotheek groeit

Nog geen jaar geleden zwoer ik bij het lezen van fysieke boeken. Er ging toch niks boven een echt boek in je handen, de geur van papier, zien hoe dik het boek is en hoe ver je bent. Gewoon lekker oldskool. En zo ging ik dus ieder jaar op vakantie naar Spanje met 10 kilo bagage waarvan zeker 6 kilo aan boeken. Maar ik ben om. Ik durf het gewoon hardop te zeggen: ik lees voornamelijk nog maar e-books op mijn nieuw aangeschafte e-reader. And I love it!

Verandering

De vraag is of ik hierin de enige ben. Want als ik er naar vraag bij vrienden en kennissen, zeggen zij eigenlijk min of meer hetzelfde. Steeds meer mensen in mijn omgeving (jong en iets minder jong) kopen een e-reader en wisselen e-books met elkaar uit. Zelfs mijn kinderen lezen (omdat het moet, dat wel) e-books op de iPad. Is er echt sprake van een verandering en wint online lezen aan populariteit? Is het online lezen nu in een stroomversnelling gekomen door de coronacrisis en de plotselinge sluiting van de bibliotheken? En hoe reageren de bibliotheken daarop?

Voordelen

De voordelen van online lezen zijn ongekend. Je kunt op ieder gewenst moment nieuwe titels op je e-reader zetten en je bent nooit te laat met inleveren. Een e-reader ligt lekker in de hand en past gewoon in je handtas. Je hebt geen licht nodig als je ’s avonds in de tuin wil lezen, of ’s nachts, als je onverhoopt niet kunt slapen. De lettergrootte kun je naar eigen voorkeur aanpassen en woorden die je niet kent, kun je direct opzoeken. E-books op een tablet zetten, is razend eenvoudig. Op een e-reader ook, als je eenmaal weet hoe het werkt. En als je eens een keer een boek koopt, is het e-book meestal een stuk goedkoper dan de papieren versie.

Statistieken

Als het online lezen aan populariteit wint, profiteren de bibliotheken daar dan ook van? Ja, zeker de laatste 2 maanden. Want als je kijkt naar de laatste gebruiksgegevens van de Online Bibliotheek, zie je dat het aantal leden en uitleningen explosief is gegroeid. Natuurlijk is deze groei direct het gevolg van de sluiting van de bibliotheken vanwege de coronacrisis. Wat me alleen opvalt, is het verschil in bereik tussen de verschillende bibliotheken. Bij sommige bibliotheken is 2% van het werkgebied lid van de Online Bibliotheek, bij andere bibliotheken is het bereik 5%. En dat zijn in absolute aantallen behoorlijke verschillen. Idem als je kijkt naar het bereik onder de bibliotheekleden, variërend van 13% bij de ene bibliotheek tot 20% bij de andere bibliotheek. Voor sommige bibliotheken is er dus nog een wereld te winnen op het gebied van e-books uitlenen.

Succesfactoren

Natuurlijk zal de samenstelling van het werkgebied van invloed zijn op het bereik van de Online Bibliotheek. Wat voor mensen wonen er in het werkgebied? Zijn er veel bibliotheekvestigingen en hoe actueel en aantrekkelijk zijn de fysieke collecties? Hoeveel aandacht geeft de betreffende bibliotheek aan de promotie van e-books? Niet alleen online via de website, nieuwsbrieven en sociale media, maar ook ín de bibliotheek. In hoeverre zijn de medewerkers op de hoogte van de Online Bibliotheek, weten ze welke titels er in de online collectie zitten en hoe je ze kunt lenen en lezen? Wijzen ze klanten proactief op de online collectie, vanwege het gebruiksgemak maar ook als alternatief als titels niet in de fysieke collectie aanwezig zijn? Door met deze vragen aan de slag te gaan, kunnen bibliotheken het bereik van de Online Bibliotheek vergroten.

Voor en na corona

Ik denk dat er nu echt een verandering in het gebruik van de Online Bibliotheek gaat ontstaan, mede door de coronacrisis. Voor het eerst zijn de fysieke locaties van de bibliotheek kwetsbaar gebleken, en was de online dienstverlening het enige dat de bibliotheken konden bieden. De Online Bibliotheek kan niet langer ondergeschikt zijn aan de fysieke dienstverlening, maar moet er gelijkwaardig aan zijn. De online collectie wordt gelukkig steeds groter en (hopelijk) ook actueler als meer mensen er gebruik van maken. En daarmee bevorderen we ook het legaal lezen!

Tot slot

Mocht ik deze zomer nog op vakantie naar Spanje kunnen, dan reis ik in ieder geval licht! Voor het eerst met alleen mijn e-reader, zonder al die kilo’s aan papier. Ik ben alvast leuke titels aan het verzamelen….